Iako poljoprivreda mnogima deluje kao posao rezervisan za one rođene na selu, ulaganje u ovaj sektor može biti i čista biznis odluka.

Žaklina Stojanović, dekanka Ekonomskog fakulteta u Beogradu, gostujući u Mondo podkastu “Keš ekspert” otkrila nam je na šta treba obratiti pažnju kod ulaganja u poljoprivredu. Ključ, kako kaže, nije samo u proizvodnji, već u plasmanu proizvoda i stvarnju dodate vrednosti.

Prema njenim rečima, različiti regioni Srbije nude i različite mogućnosti. Ravničarski krajevi idealni su za intenzivnu biljnu proizvodnju i stočarstvo jer imaju najkvalitetnije zemljište. Brdsko-planinska područja pogodna su za vinogradarstvo, voćarstvo i ekstenzivno stočarstvo. Planinski regioni uglavnom mogu da razvijaju samo ekstenzivno stočarstvo. “Ne postoji univerzalan odgovor gde ulagati, sve zavisi od lokacije i resursa gazdinstva”, naglasila je Stojanović.

Dekanka dodaje da se budući poljoprivrednici ne bi smeli fokusirati samo na samu proizvodnju, već i na to kako će proizvod doći do potrošača.

“Dodatu vrednost ne donosi prodaja primarnih proizvoda, već prerada i povezivanje sa turizmom i ugostiteljstvom. Na primer, umesto da prodate sirov proizvod, možete ga preraditi i ponuditi u svom restoranu ili domaćinstvu. To već rade brojna gazdinstva u ruralnim krajevima Srbije”, objašnjava ona.

Jedan od glavnih problema u domaćoj poljoprivredi je to što proizvođači često zavise od otkupljivača, pa su “price takeri” – oni koji prihvataju cenu koja im se ponudi. Zato se, kako kaže, rešenje nalazi u udruživanju i investiranju u kapacitete za skladištenje ili primarnu preradu, poput sušara za voće. “Na taj način proizvodi postaju trajniji i proizvođač više ne zavisi isključivo od trenutne otkupne cene”, dodaje Stojanović.

Na pitanje u šta uložiti, recimo, 5.000 evra, Stojanović odgovara da je važno realno sagledati troškove. Kao primer navela je podizanje jednog hektara malinjaka, što košta između 15.000 i 16.000 evra, uz primenu savremenih agrotehničkih mera. “To ulaganje se vraća na prelazu između treće i četvrte godine, kada gazdinstvo počinje da ostvaruje profit. Povraćaj je relativno brz, ali zavisi od prinosa i cene na tržištu”, pojašnjava ona.

Stojanović podseća i na razlike u prinosima: dok u Srbiji pšenica daje od 3 do 6 tona po hektaru, u najrazvijenijim zemljama prinosi prelaze 10 tona.

“Sama činjenica da kod nas nema dovoljno navodnjavanja, odvodnjavanja i primene moderne tehnologije pokazuje koliko propuštamo u odnosu na potencijal”, zaključuje dekanka Ekonomskog fakulteta.